“Vòng bi”, đúng như tên gọi của nó, bộ phận này được cấu thành từ hai chi tiết “Vòng” và “Bi”. Đây là 1 bộ phận không thể thiếu, không chỉ trên xe gắn máy mà còn trên ôtô hay trên hầu hết các máy móc cơ khí khác. Lần này chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về bộ phận này với sự giúp đỡ và cung cấp tư liệu của Văn phòng Đại diện Công ty NTN tại Việt Nam.

Chức năng của vòng bi

Trên các bức tranh khắc tường còn lại từ thời Ai Cập cổ đại, có rất nhiều bức tranh miêu tả công việc vận chuyển đá để xây dựng kim tự tháp. Trên những bức tranh này chúng ta có thể thấy những phiến đã nặng hàng tấn được di chuyển bằng hệ thống con lăn đặt ở dưới.Và hệ thống con lăn giúp kéo, vận chuyển những vật nặng này chính là khởi nguồn cho sự ra đời của vòng bi.

Tác dụng giảm ma sát

Vòng bi thường được gắn tại các bộ phận có chuyển động quay trong các loại máy móc nhằm hạn chế việc thất thoát năng lượng nhờ tác dụng làm giảm lực ma sát. Đây là một bộ phận hết sức quan trọng trên xe gắn máy ảnh hưởng lớn tới tiêu hao nhiên liệu, công suất, độ bền của xe.

Các loại vòng bi

Vòng bi có rất nhiều chủng loại được chế tạo khác nhau tùy theo từng mục đích sử dụng. Điển hình thì có thể kể tới: Vòng bi với rãnh đựng bi – đây là loại phổ thông nhất, rồi tiếp đến là vòng bi góc (angular bearing), ổ bi đũa (Roller bearing),ổ bi đũa côn (Taper roller bearing), ổ bi chặn (Thrust ball bearing), ổ bi/bạc đạn kim (Needle roller bearing). Trên xe gắn máy thì tùy vào dung tích xy lanh, chủng loại xe thì số lượng vòng bi khác nhau nhưng trên những loại xe thông dụng như là Wave110 hay AB thì có khoảng 16-17 vòng bi. Dưới đây là 1 số chủng loại vòng bi đang được sử dụng trên các loại xe của Honda.

Cấu tạo của vòng bi

Điển hình nhất là loại vòng bi với rãnh đựng bi.

 
Những vòng bi với rãnh đựng bi điển hình thường được cấu tạo với một vòng ngoài và một vòng trong. Nằm giữa và tiếp xúc với hai vòng này là những viên bi thép đảm nhiệm chuyển động quay.

Ngoài bi thép thì cũng có một số loại vòng bi sử dụng con lăn. Các loại vòng bi/bạc đạn sử dụng con lăn thì phải kể tới vòng bi/bạc đạn đũa (Cylindrical roller bearing), vòng bi/bạc đạn kim (Needle roller bearing) hay ổ bi đũa côn (Taper roller bearing).

Bộ phận chuyển động quay có chức năng đảm nhận chuyển động quay, giảm lực ma sát và đỡ trọng lực. Và để giữ những viên bi thép ở 1 khoảng cách cố định và không bị văng ra ngoài cần phải có gá cố định .

Mặc dù vòng bi có cấu tạo đơn giản từ bốn bộ phận như trên nhưng mỗi bộ phận cấu thành này đều đòi hỏi độ chính xác cực kỳ cao tới từng submicron (1/10000 mm). Để dễ hiểu hơn về độ chính xác này thì các bạn hình dung nếu ta có phóng to một viên bi lên bằng kích thước của Trái Đất thì độ chênh lệch trên bề mặt viên bi này cũng không quá 50m. Tại công ty NTN thì những viên bi thép đóng vai trò quyết định trong độ chính xác của vòng bi thì đều được sản xuất tại công ty chứ không thể đặt gia công ngoài.

Các công đoạn chế tạo vòng bi

Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển của NTN

NTN với hệ thống R&D trên toàn cầu mà đầu não là Trung tâm R&D tại Nhật Bản luôn nỗ lực hết sức để giới thiệu những sản phẩm mới, công nghệ mới ra toàn thế giới. Với sự đầu tư nghiên cứu những công nghệ then chốt như công nghệ xử lý bề mặt, công nghệ vật liệu cũng như trong thiết kế và đánh giá tính năng sản phẩm, NTN luôn nhanh chóng mang tới cho khách hàng những sản phẩm ưu việt và tin cậy. Ngoài ra, NTN cũng đang tăng cường nghiên cứu những sản phẩm mới trong các lĩnh vực công nghệ cao như là các sản phẩm cho ô tô điện, rô-bốt, y học, năng lượng và môi trường.